Załącznik do listu od Ireny Krońskiej z 21.09.1968

Autor Irena Krońska

Kategorie korespondencja przychodząca, polskie badaczki w korespondencji Romana Ingardena

Archiwum Archiwum PAN w Krakowie

Data powstania 21.09.1968

Sygnatura w archiwum K_III-26_D_67

Prawa autorskie wszystkie prawa zastrzeżone

Rodzaj zasobu protokół zdawczy, załącznik

Problematyka kwestie organizacyjne, kwestie publikacyjne

Dziedzina filozofia

Tagi #? Burski, #Adam Landman, #Anna i Adam Wiegner, #Antologia francuskiej myśli libertyńskiej, #Antologia klasycznej filozofii niemieckiej, #Antologia myśli filozoficznej niemieckiego Oświecenia, #Antologia myśli filozoficzno-religijnej Reformacji, #Arthur Schopenhauer, #Arystoteles, #Avenatius, #Baruch Spinoza, #Bertrand Russell, #Biblioteka Klasyków Filozofii, #Bogdan Suchodolski, #Bojaźń i drżenie, #Bronisław Baczko, #chęć uczestnictwa w działaniach BKF, #Choroba na śmierć, #Czesław Znamierowski, #Danuta Petsch, #Dialectica Ciceronis, #Diogenes Laertios, #Edmund Burke, #Emil Adler, #Filozofia prawa, #filozofia w Polsce, #fizyka, #Friedrich Nietzsche, #Friedrich Schelling, #Friedrich Schiller, #Georg Wilhelm Friedrich Hegel, #Gottfried Wilhelm Leibniz, #Irena Krońska, #Izydora Dąmbska, #Jan Garewicz, #Jarosław Iwaszkiewicz, #Jerzy Wołczyk, #Kazimierz Leśniak, #Kierownictwo PWN, #kierownik redakcji, #Komitet Redakcyjny Biblioteki Klasyków Filozofii, #Konstanty Judenko, #Lech Szczucki, #Leszek Kołakowski, #logika, #logika renesansowa, #Ludwig Feuerbach, #Ludzkie pojęcie świata, #Marzec 1968, #Mój rozwój filozoficzny, #Monadologia, #Narcyza Szancerowa, #O pochodzeniu naszych idej wzniosłości i piękna, #oczekiwania Krońskiej, #odsunięcie Krońskiej, #odsunięcie od druku, #P. Graf, #Państwowe Wydawnictwo Naukowe, #Piotr Hiszpan, #podpis pseudonimem, #Polska Akademia Nauk, #protokół zdawczy, #Przeciw logikom, #przerwanie wydania, #PWN, #Rachmiel Brandwajn, #redakcja BKF, #Redakcja Wydawnictw Filozoficznych, #redaktorzy BKF, #scheda redakcji BKF, #sekretarz Komitetu Redakcyjnego, #Sekstus Empiryk, #seria antologii, #Seria BKF, #Słownik filozofów, #Słownik pisarzy, #Soren Kierkegaard, #sprawozdanie, #stan osobowy redakcji, #Stanisław Borzym, #Stefan Morawski, #strata naukowa, #Świat jako wola i wyobrażenie, #Sz. Cichowicz, #T. Włodarczyk, #Tadeusz Kroński, #Tako rzecze Zaratustra, #teka redakcyjna, #Teresa Kucharska, #ubolewania, #Voltaire, #Wiera Bieńkowska, #wypowiedzenie umowy, #Wyznanie wiary filozofa, #zaangażowanie Krońskiej, #Zakład Historii Filozofii Nowożytnej Instytutu Filozofii PAN, #zmiana kierownika redakcji BKF, #zmiany w BKF, #Żywoty i poglądy słynnych filozofów

Protokół zdawczy ustępującego kierownika
redakcji Biblioteki Klasyków Filozofii

c Odchodząc z Redakcji Biblioteki Klasyków Filozofii, w której pracowałam od jej powstania, tj. od maja 1951 r. jako sekretarz Komitetu Redakcyjnego i jako kierownik redakcji, pragnę przede wszystkim stwierdzić, że odchodzę nie z własnej inicjatywy, nie z powodu zmęczenia i nie dlatego, iżbym sądziła, że Biblioteka wykonała już powierzone jej zadanie, lecz po otrzymaniu dnia 3 czerwca 1968 r. wypowiedzenia umowy o pracę, podpisanego przez Dyrektora i Redaktora Naczelnego Państwowego Wydawnictwa Naukowego dra Jerzego Wołczyka dnia 15 maja 1968 r. /wypowiedzenie otrzymałam dopiero dzisiaj, ponieważ w maju byłam na urlopie wypoczynkowym/.

c Przekazując w dniu dzisiejszym redakcję Biblioteki Klasyków Filozofii – która w maju, w czasie mojej nieobecności, została przez Kierownictwo PWN połączona z Redakcją Wydawnictw Filozoficznych – obecnemu kierownikowi połączonych redakcji red. Konstantemu Judence, pragnę w niniejszym protokole dokładnie określić, co przekazuję, t.zn. jakie książki są obecnie w redakcji przygotowywane do wydania. O ludziach, o redaktorach BKF, moich długoletnich współpracownikach, z którymi rozstaję się z żalem, mówić tutaj dłużej nie będę, nie tylko dlatego, że nie mogę mieć żadnego wpływu na dalszy przebieg i charakter ich pracy, lecz także z tej przyczyny, że w wydawnictwie najważniejsze są książki, wobec których ludzie pełnią funkcję tylko służebną, otrzymując w zamian tyle, że wydane książki świadczą także i o nich. Ograniczę się tedy do wymienienia pracowników redakcji BKF wedle stanu na dzień 15 maja 1968. Są to osoby następujące:

      c        mgr Wiera Bieńkowska, starszy redaktor – pracuje w BKF od r. 1952
      c        mgr Stanisław Borzym, redaktor – pracuje w BKF od r. 1965
      c        mgr Danuta Petsch, starszy redaktor – pracuje w BKF od r. 1953
      c        red. Narcyza Szancerowa, zastępca kierownika redakcji do spraw organizacyjnych i starszy           redaktor, pracuje w BKF od r. 1955
      c        ob. Teresa Kucharska, sekretarz redakcji, pracuje w BKF od r. 1968

c Po tej krótkiej informacji o stanie osobowym redakcji przechodząc do książek, wymienię je w kolejności stopnia zaawansowania prac redakcyjnych i edytorskich.

c Książki znajdujące się w drukarni.

1/ Arystoteles, Fizyka, w tłumaczeniu i ze wstępem K. Leśniak. Książka jest po pierwszej korekcie. Redaguje ją N. Szancerowa,Seria BKF.

2/ Burke, O pochodzeniu naszych idej wzniosłości i piękna, w tłumaczeniu P. Grafa. Przekład był poprzedzony wstępem S. Morawskiego, który to wstęp, dosyć obszerny, na polecenie kierownictwa PWN został dn. 26.IV.1968 wycofany po korekcie kolumnowej. Książka bez wstępu została podpisana do druku 9.V.1968. Redaguje ją D. Petschowa. Seria BKF.

3/ Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przekład zbiorowy pod redakcją I. Krońskiej i K. Leśniaka, ze wstępem K. Leśniaka. Oczekiwana jest, już od dawna, pierwsza korekta. Książkę redaguje W. Bieńkowska. Seria BKF.

4/ Hegel, Logika t. II, w tłumaczeniu A. Landmana. Oczekiwana jest pierwsza korekta. Książkę redaguje N. Szancerowa. Seria BKF.

5/ Hegel, Filozofia prawa, w tłumaczeniu i z krótkim wstępem A. Landmana. Oczekiwana jest pierwsza korekta. Książkę redaguje D. Petschowa. Seria BKF.

6/ Kierkegaard, Bojaźń i drżenie oraz Choroba na śmierć, w tłumaczeniu i ze wstępem J. Iwaszkiewicza. Oczekiwana jest pierwsza korekta. Książkę redaguje W. Bieńkowska.Seria BKF.

7/ Słownik filozofów t. II, praca zbiorowa pod redakcją I. Krońskiej. Rzecz została oddana do składu 26.III.1966, podpisana do druku 20.II.1968, w marcu 1968 zarządzeniem Kierownictwa PWN wycofana z drukarni w celu dokonania dodatkowych zmian i 6.IV.1968, po usunięciu nazwisk prof. prof. Baczki i Kołakowskiego pod hasłami przez nich napisanymi i po wykonaniu przez drukarnię wynikłej stąd dodatkowej korekty, przekazana do GUKP. Decyzją GUKP z maja 1968 nie dopuszczona do druku. Książkę redaguje St. Borzym.

Książki znajdujące się w redakcji technicznej.

8/ Avenatius, Ludzkie pojęcie świata, w tłumaczeniu Anny i Adama Wiegnerów, ze wstępem L. Kołakowskiego. Książka została przekazana do produkcji 15.III.1968, następnie wycofana ze względu na autorstwo wstępu; po wyrażeniu przez autora zgody na podpisanie wstępu pseudonimem została ponownie przekazana do produkcji 17.IV.1968. Redaguje ją D. Petschowa. Seria BKF.

9/ Leibniz, Wyznanie wiary filozofa i inne pisma filozoficzne /m.in. Monadologia/, w tłumaczeniu i ze wstępem Sz. Cichowicza. Książka została przekazana do produkcji 15.III.1968, następnie wycofana w celu przeprowadzenia dodatkowej kontroli i ponownie przekazana /bez zmian/ 15.IV.1968. Redaguje ją W. Bieńkowska. Seria BKF.

10/ Słownik filozofów t. III, praca zbiorowa j.w. poz. 7. Książka została przekazana do produkcji 22.II.1968, w marcu 1968 wycofana w związku ze wstrzymaniem druku tomu II. Po decyzji negatywnej GUKP w sprawie tomu II nie została już ponownie przekazana do produkcji; maszynopis przygotowany do składu znajduje się w redakcji. Redaguje ją St. Borzym.

Książki w opracowaniu redaktorów BKF, przygotowywane do składu.

11/ Spinoza, Pisma wczesne /Krótki traktat, Zasady filozofii Kartezjusza, Rozmyślania filozoficzne, Traktat o naprawie rozumu/, w tłumaczeniu L. Kołakowskiego i z krótkim edytorskim wstępem tłumacza. Na wstęp nie było mowy, ponieważ autor ma zwyczaj podpisywać umowę dopiero po dostarczeniu pracy. Gdyby obecnie były trudności z zawarciem z nim umowy, autor rezygnuje z honorarium, obstaje jednak przy tym, ażeby wstęp był w książce umieszczony, ponieważ historia tekstów i wydań tych pism Spinozy jest bardzo skomplikowana i wymaga wyjaśnienia. Książka ma być przekazana do produkcji 15.VI.1968. Redaguje ją D. Petschowa. Seria BKF.

12/ Piotr Hiszpan, Logika, w tłumaczeniu i ze wstępem T. Włodarczyka. Książka ma być przekazana do produkcji w październiku 1968. Redagować ją miała W. Bieńkowska. Seria BKF.

13/ Antologia myśli filozoficznej niemieckiego Oświecenia, pod redakcją i ze wstępem E. Adlera, przekład tekstów zbiorowy. Książka ma być przekazana do produkcji w III lub IV kwartale 1968. Redaguje ją N. Szancerowa. Seria antologii – książek pomocniczych dla studentów.

14/ Antologia francuskiej myśli libertyńskiej, w wyborze, tłumaczeniu i ze wstępem R. Brandwajna. Książka ma być przekazana do produkcji 15.VI.1968. Redaguje ją W. Bieńkowska. Seria antologii – książek pomocniczych dla studentów.

15/ Filozofia w Polsce, Słownik pisarzy. Praca zbiorowa wykonana w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej Instytutu Filozofii PAN. Praca zlecona PAN. W kwietniu 1968 redakcja została zawiadomiona przez Kierownictwo PWN, że książka nie będzie wydana ani w BKF, ani w ogóle w PWN, i że należy ją zwrócić do Akademii. Zaczęła ją redagować N. Szancerowa.

Książki znajdujące się jeszcze w opracowaniu autorskim, przed opracowaniem redakcyjnym.

16/ Voltaire, Pisma filozoficzne, wybór, wstęp i opracowanie B. Baczki, przekład zbioroway. Tłumaczenia zostały dostarczone, rzecz jest w opracowaniu redaktora książki, B. Baczki, i będzie wraz ze wstępem złożona w redakcji w roku bieżącym, zgodnie z umową. Redagować ją miała D. Petschowa. Seria BKF.

17/ Antologia klasycznej filozofii niemieckiej. Wybór T. Krońskiego, wstęp do całości i większość not do poszczególnych filozofów pióra B. Baczki; wszystkie te materiały zostały już dostarczone, wstęp był recenzowany przez prof. Suchodolskiego i powinien być przyjęty. Kilka not /do Feuerbacha i młodoheglistów/doda I. Krońska. Wszystkie tłumaczenia są zredagowane przez I. Krońską, z wyjątkiem dodanych ostatnio fragmentów z Schellinga i Schillera, które są dopiero w tłumaczeniu. Rzecz może być przekazana do produkcji do 30.VIII.1968. Redaguje ją N. Szancerowa. Seria antologii – książek pomocniczych dla studentów.

Książki znajdujące się w tłumaczeniu, w opracowaniu autorskim, w fazie realizowania umów.

18/ Sekstus Empiryk, Przeciw logikom, tłumaczy I. Dąmbska, termin wykonania pracy: 31.XII.1968. Seria BKF.

19/ Schopenhauer, Świat jako wola i wyobrażenie, tłumaczy J. Garewicz; tłumacz nie może dotrzymać terminu przewidzianego w umowie i będzie prosił o przedłużenie do połowy r. 1969. Seria BKF.

20/ Nietzsche, tako rzecze Zaratustra. Wznowienie – po weryfikacji z oryginałem, którą miał przeprowadzić A. Landman – przekładu Berenta. Książka była już włączona do planu i A. Landman miał rozpocząć kontrolę przekładu. Obecnie Kierownictwo PWN wysunęło wątpliwości co do potrzeby wydania tej książki. Seria BKF.

21/ Burski, Dialectica Ciceronis. Po nieudanych próbach z przekładem /brak wydania krytycznego/ Komitet Redakcyjny BKF postanowił rzecz tę wydać fototypicznie z pierwodruku, ze wstępem angielskim pióra K. Leśniaka, z przeznaczeniem także dla zagranicy, gdzie jest duże zainteresowanie dla logiki renesansowej. Byłaby to okazja do udostępnienia logikom i historykom filozofii innych krajów dorobku polskiego w tej dziedzinie. W lutym 1968 Kierownictwo PWN wyraziło w zasadzie zgodę na produkcję fototypiczną. Obecnie rzecz jest ponownie rozważana. Seria BKF.

22/ Russell, Mój rozwój filozoficzny. Przekład rozpoczął Cz. Znamierowski, zdążył przetłumaczyć ok. 1/4, pozostałe części tłumaczy H. Krahelska – z terminem oddania całości 31.XII.1968. Autor wstępu jeszcze nie ustalony. Seria BKF.

23/ Antologia myśli filozoficzno-religijnej Reformacji. Wybór, opracowanie i wstęp: L. Szczucki, przekład tekstów zbiorowy; pierwszy tekst /Melanchton/ został złożony. Seria antologii – książek pomocniczych dla studentów.

24/ Słownik filozofów t. IV, praca zbiorowa j.w. poz. 7. W tekach znajduje się pierwsza partia materiałów, dalsze partie częściowo w umowach. Prace nad tą książką przerwano w maju 1968 w związku z wycofaniem z produkcji tomów II i III. Redagował St. Borzym.

Tak oto wygląda scheda redakcji BKF, czyli, w nomenklaturze wydawniczej, jej teki: produkcyjna, redakcyjna i umów. Teki projektów tu nie uwzględniam, ponieważ dotyczy ona dalszej przyszłości, która obecnie – wobec ograniczenia przez Kierownictwo PWN planu wydań BKF do dwóch książek rocznie – jeszcze bardziej się oddaliła.

Na zakończenie niniejszego protokołu zdawczego ustępującego kierownika redakcji, protokołu będącego zarazem ostatnim sprawozdaniem sekretarza Komitetu Redakcyjnego Biblioteki Klasyków Filozofii, pragnę jeszcze dodatkowo – już jako osoba prywatna – oświadczyć do następuje:

Po pierwsze, nad książkami, których jestem współtłumaczem lub współredaktorem /dotyczy to poz. 3 i 17/, chciałabym czuwać do momentu ich wydania, przeczytać maszynopis przed oddaniem do składu /poz. 17/ i wszystkie korekty /poz. 3 i 17/.

Po wtóre, co się tyczy wszystkich pozostałych książek, które mają się ukazać, chciałabym – ponieważ w mniejszym lub większym stopniu byłam osobiście zaangażowana w ich planowaniu i przygotowaniu – ażeby redaktorzy tych książek mieli prawo konsultować się ze mną, jeśliby zaszła taka potrzeba. Deklaruję również nie tylko gotowość, ale i chęć przeczytania korekt, ew. partii maszynopisów, indeksów itp. przede wszystkim książek z filozofii starożytnej, gdzie potrzebna jest znajomość greki /poz. 1 i 18/, przekładów z łaciny i książek zawierających teksty łacińskie /poz. 9, 11, 12, 21, 23/ i ew. tekstów heglowskich /poz. 4 i 5/, gdyby w korektach wynikły jakieś trudności, które chciałby ze mną przekonsultować tłumacz lub redaktor. Za przeprowadzenie tych prac nie chcę żadnego wynagrodzenia, będę je uważać za naturalna konsekwencję mojej pracy dotychczasowej, która była przez wydawnictwo opłacana.

Po trzecie wreszcie, nie mogę się powstrzymać od wyrażenia troski i żalu, że dwie duże prace zespołowe, których przygotowanie wymagało bardzo dużego wysiłku wielu ludzi i poważnych środków materialnych, mianowicie Słownik filozofów /po. 7, 10 i 24/ oraz Filozofia w Polsce /poz. 15/, nie będą się mogły ukazać. W pracy nad przygotowaniem obu tych wydawnictw słownikowych brali udział specjaliści ze wszystkich ośrodków uniwersyteckich kraju i przedstawiciele wszystkich pokoleń filozofów, od najstarszych, powszechnie znanych i cenionych uczonych, do młodych absolwentów naszych wyższych uczelni; że tak było, łatwo się przekonać na podstawie wykazów autorów haseł.

Słownik pt. Filozofia w Polsce, który redakcja BKF miała wadać jako pracę zleconą PAN, został opracowany w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej PAN z udziałem wszystkich polskich ośrodków filozoficznych. Maszynopis czytałam przed przyjęciem go do redakcji BKF i na podstawie tej lektury mogę stwierdzić, że jest to pierwsza poważna i udana próba nie tylko zinwentaryzowania wszystkich filozofów polskich, lecz także monograficznego opracowania – poprzez sylwetki poszczególnych twórców – dziejów filozofii w Polsce. Odstąpienie od wydania tej pracy, a nawet jej opóźnienie, wydaje mi się wielką startą naukową i społeczną.

Słownik filozofów, obejmujący filozofię powszechną od starożytności po dzień dzisiejszy, w tym również filozofię polską /w mniejszym nieco zakresie niż słownik poprzedni, specjalnie jej poświęcony, lecz za to na tle filozofii powszechnej/, już w partii dotychczas opracowanej /trzy pierwsze tomy/ jest cenną pomocą naukową, a z niektórych artykułów, stanowiących źródłowe opracowania monograficzne, potraktowane szerzej niż jest to możliwe w podręcznikach historii filozofii, studenci przygotowywali się do egzaminów. Defektem tego słownika, defektem zresztą nie przypadkowym, lecz wynikającym z trudności obiektywnych, o których mowa jest we wstępie do tomu I, jest zastosowany w nim system nie alfabetyczny, ale jest to defekt przejściowy; można go usunąć tylko w ten sposób, że opracuje się i wyda całość, wszystkich sześć tomów. Smutno jest pomyśleć, że Słownik filozofów PWN podzielić ma los pierwszego polskiego słownika filozoficznego, rozpoczętego w latach międzywojennych: skończyć się na pierwszym tomie.

v I Krońska
v v v Irena Krońska

Warszawa, 3 czerwca 1968 r.
v /Protokół ten podpisał tegoż dnia red. K. Judenko, pisząc w tym miejscu:
v Odebrałem dla przekazania Kierownictwu PWN. Podpis. Warszawa,
v 3 czerwca 1968/