Załącznik do listu od Ireny Krońskiej z 29.12.1967
Opinia
v 1) Praca Abbé J.B. Dubos pt. Réflexions oritiques sur la poesie et sur la peinture (wydana po raz pierwszy w r. 1719) należy do pozycji klasycznych. Książka ta z okresu przełomu (między panującymi wówczas we Francji koncepcjami sztuki jako przedmiotu informacji i delektacji, Diderot’em, który niedługo później ogłosi manifesty preromantyczne) przedstawia najbogatszy wówczas system estetyczny a ponadto w jego granicach wykłada oryginalne na owe czasy i wciąż po dzień dzisiejszy stymulujące do rozmyślań tezy: o emocjonalnych zadaniach sztuki, oraz o wielorakich związkach sztuki z życiem społecznym oraz z warunkami geograficznymi, które to czynniki kształtują ją w decydującej mierze. Zważywszy, że praca zawiera ponadto szczegółową analizę porównawczą (zgodnie z tytułem) sposobów oddziaływania poezji i malarstwa oraz nowatorskie wówczas rozważania o zjawisku geniuszu, zasługuje ona w pełni na jak najgłębsze udostępnienie jej czytelnikowi polskiemu.
v 2) W wydaniu francuskim, mnie dostępnym – t.zw. ósemce – praca ta, trzytomowa ma łącznie 1468 stron tekstu oraz 76 stron przypisów. Trzeci tom dotyczący teatru, muzyki i pantomimy w starożytności nie może być pominięty. Myślę więc, że niezbędne będzie wydanie Dubos’a w dwu tomach, zważywszy, że dojdzie jeszcze przedmowa i wyjaśnienia tłumacza czy redakcji.
v 3) Praca zainteresuje nie tylko ludzi zajmujących się estetyką. Jest bowiem czołową pozycją również w zakresie dziejów doktryn artystycznych, a więc sięgną do niej filolodzy i historycy sztuki. Wiem ponadto, że ze względu na filozoficzne refleksje Dubos’a interesują się nią żywo historycy myśli filozoficznej XVIII w.
v 4) Dr Wiesław Juszczak pracując nad zagadnieniem ut pictura poesis i żywo zajmujący się Dubos’em jest w kontakcie z osobą, która rozpoczęła już przekład tekstu. On też mógłby być autorem przedmowy. Gdyby dr Juszczak z istotnych przyczyn nie mógł podjąć się tego zadania i gdyby BKF uznała, iż może mnie powierzyć napisanie tego wstępu, myślę że na jesieni 1968 mógłbym przystąpić do owej roboty.
v v v v v v /-/ Stefan Morawski
Warszawa, 6.XI.67 r. v v v kat. Estetyki UW.