/
EN

List do Romana Ingardena z 31.08.1969

POLSKA AKADEMIA NAUK                            n                        Warszawa, dnia 31 sierp. 1969r
Główna Komisja Kwalifikacyjna                      n                      Pałac Kultury i Nauki
n      Prezydium
n      L. dz. BD-IV-1330-59/69

 

Obywatel Prof. Roman Ingarden
Oddział PAN
Kraków

               Zgodnie z przepisem § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów o przewodach doktorskich i habilitacyjnych egzamin doktorski obejmuje – obok dyscypliny podstawowej – ekonomię polityczną albo filozofię marksistowską według wyboru kandydata. Zgodnie z ust.3 tego samego § egzamin ma wykazać „znajomość współczesnych podstawowych problemów tych dyscyplin”, co zdaje się świadczyć o tym, że intencją przepisu jest wykazanie przez kandydata dostatecznej wiedzy nie tylko w zakresie dyscypliny podstawowej, ale także w zakresie naukowych podstaw światopoglądu.
Jednakże owo lakoniczne sformułowanie przepisów prawnych sprawia poważne trudności w praktyce, zwłaszcza gdy chodzi o egzamin z filozofii marksistowskiej. Albowiem, jak o tym świadczy przegląd protokołów egzaminacyjnych, wybór „podstawowych problemów” ekonomii politycznej jest stosunkowo łatwiejszy, ponieważ szlaki są już od dość dawna przetarte. Natomiast co się tyczy filozofii marksistowskiej, to tematyka egzaminacyjna przedstawia w praktyce olbrzymią różnorodność zależnie od indywidualnego podejścia egzaminatorów: od klasycznych problemów filozofii aż do marksistowskiej interpretacji różnych zjawisk i faktów.
Ten brak bliższego ustalenia dopuszczalnego zakresu przedmiotu egzaminu może ujemnie zaważyć na realizacji celu, jakiemu egzamin ma służyć. Równocześnie brak bliższych określeń stwarza poważne trudności dla kandydatów, którzy nie wiedzą z góry, czego się od nich będzie wymagać.
W tym stanie rzeczy nasuwa się myśl ewentualnego wykorzystania przepisu art. 14 ust.3 ustawy o stopniach i tytułach naukowych, który upoważnia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego wspólnie z Sekretarzem Naukowym Akademii Nauk do bliższego określenia zakresu egzaminów doktorskich. W danym przypadku nie chodziłoby o zupełną precyzję ustalenia granic dyscypliny ani tym mniej o teoretyczną definicję filozofii marksistowskiej; być może, że ze względu na cel, jakiemu egzamin z tej dyscypliny ma służyć oraz praktyczną użyteczność bliższych określeń dla egzaminowanych i egzaminatorów – można by się również posłużyć pewnymi elementami opisowymi, pozytywnymi i negatywnymi. Być może, kwalifikowałyby się pewne określenia ogólne, ale bardziej szczegółowe aniżeli zawarte w przepisach, a poza tym wyliczenie, choćby tytułem przykładów, tych problemów filozoficznych, które zgodnie z przepisami należałoby uznać za „podstawowe”.
Ewentualne podjęcie inicjatywy przez Główną Komisję Kwalifikacyjną w kierunku spowodowania bliższych ustaleń zakresu egzaminu z filozofii marksistowskiej byłoby jednak niemożliwe bez pomocy rzeczoznawców. W związku z tym mam zaszczyt zwrócić się do Obywatela Profesora w imieniu Prezydium Komisji z uprzejmą prośbą o wypowiedzenie się na ten temat i zaproponowanie bliższych określeń, które Obywatel Profesor uważałby za celowe.

 

    n         Przewodniczący
Głównej Komisji Kwalifikacyjnej
   nprzy Polskiej Akademii Nauk

/Witold Nowacki/